Menopauza bez tabu w raporcie Kulczyk Foundation

Wydarzenia

Publikując raport obalamy stereotypy, dostarczamy wiedzę i rozpoczynamy dyskusję o potrzebie zmian w systemie kształcenia medycznego. Cel: pomóc kobietom godnie przejść przez trudny czas w ich życiu.

– W Kulczyk Foundation dostrzegamy tematy „niezaadresowane” – problemy, którym poświęca się za mało uwagi w debacie publicznej i w działaniach oficjalnych instytucji. Do takich tematów należy z pewnością menopauza rzutująca na wiele aspektów kobiecego życia. Jest ważna, a mówi się o niej za mało. Chcemy, aby nasz raport stał się przyczynkiem do szerokiej dyskusji na jej temat i pierwszą kostką domina, która zmieni rzeczywistość w tym zakresie – wyjaśnia Dominika Kulczyk.

Po udanej kampanii na temat zdrowia menstruacyjnego, zakończonej złożeniem w Sejmie projektu ustawy o zapewnieniu bezpłatnego dostępu do środków higieny menstruacyjnej i do edukacji dotyczącej menstruacji, organizacja zwraca uwagę na kolejną kwestię niezwykle istotną dla kobiet, a pomijaną w przestrzeni publicznej. Definitywne zatrzymanie miesiączki i poprzedzające je oraz następujące po nim dolegliwości rzadko są przedmiotem zainteresowania mediów i praktycznie nie istnieją w przekazie kulturowym – filmach, serialach, książkach, lub są przedstawiane w sposób prześmiewczy. Skąd czerpać wiedzę i jak sobie radzić w tej sytuacji – to pytania, na które odpowiedzi przynosi opublikowany właśnie raport Kulczyk Foundation pt. „Menopauza bez tabu”.

„Kobiety, które nie weszły jeszcze w ten etap życia zazwyczaj nie słyszą o niej od innych ważnych kobiet w swoim otoczeniu – matek, przyjaciółek, koleżanek z pracy, bo menopauza to cały czas tabu” – zauważają autorki raportu. Anna Buchner, Katarzyna Fereniec-Błońska, Agnieszka Murawska i Maria Wierzbicka-Tarkowska z ośrodka badawczo-rozwojowego „Ciekawość” przeprowadziły badania wśród Polek i Polaków na temat menopauzy, rozmawiały też z ekspertami. Efekt ich prac w postaci raportu został zaprezentowany 2 września podczas XV Kongresu Kobiet w Poznaniu, w którym wzięła udział Dominika Kulczyk.

Wyzwania i szanse

– Menopauza wiąże się ze zmianami w życiu kobiety, w jej ciele i psychice. To naturalne procesy, towarzyszące przechodzeniu do kolejnego etapu życia. Innego niż poprzednie, niosącego wyzwania ale i nowe szanse – tłumaczy prezeska Kulczyk Foundation. – Aby stawić czoła wyzwaniom i wykorzystać szanse, kobiety muszą mieć wiedzę o tym, przez co przechodzą i co może im pomóc. Dlatego zleciliśmy opracowanie obszernego raportu na temat menopauzy i jego publikacją rozpoczynamy kampanię, która ma kilka celów – zapowiada przedsiębiorczyni i filantropka.

Wśród tych celów, oprócz dostarczenia Polkom niezbędnej wiedzy, która pomoże im przejść przez trudny czas przemian, jest również przełamanie stereotypów, zmiana języka używanego w odniesieniu do menopauzy i nastawienia do niej oraz uświadomienie środowiskom medycznym i decydentom potrzeby zmian w kształceniu kadr ochrony zdrowia.

Po wiedzę nie tylko do internetu

Według raportu 82% Polek obawia się objawów menopauzy, wśród których uczestniczki badania najczęściej wymieniają uderzenia gorąca, nagłe intensywne pocenie się, wahania nastroju, napady płaczliwości czy rozdrażnienie. Niestety, tylko połowa badanych wie o hormonalnej terapii zastępczej, która przez ekspertów jest uważana za najskuteczniejszy sposób na dolegliwości menopauzalne.

– Ponad 70% Polek przed menopauzą określa swój stan wiedzy o niej jako zły lub trudny do określenia. Najczęściej dowiadują się czegoś na ten temat z internetu (46%) lub od lekarzy (40%), przy czym 54% ankietowanych kobiet uważa, że wśród lekarzy brakuje holistycznego podejścia do menopauzy. Potrzebują rozmowy o zmianach zachodzących w całym organizmie kobiety, a nie tylko w układzie rozrodczym – podkreśla Joanna Maliszewska-Mazek z Kulczyk Foundation.

Grupą zawodową dysponującą najszerszą wiedzą na ten temat i najlepiej przygotowaną w procesie kształcenia do jej przekazywania kobietom, są położne. Jednak choć 72% kobiet zgadza się ze stwierdzeniem, że zadaniem położnych, oprócz dbania o kobietę w ciąży, jest też wspieranie jej podczas menopauzy, to jedynie 3% wybrałoby się do położnej w tym okresie po poradę.

– Chcemy dotrzeć do kobiet z informacją, że po odpowiedzi na nurtujące je pytania mogą zgłaszać się właśnie do położnych. Dane z badań pokazują jednak także, że warto zastanowić się nad zmianami w systemie kształcenia medyków, tak aby wiedzę o menopauzie i jej zdrowotnych aspektach kobiety czerpały w szerszym zakresie właśnie od nich, a nie głównie z internetu – dodaje Joanna Maliszewska-Mazek.

Lęk przed niewidzialnością i śmiesznością

Jak wynika z raportu, blisko połowa Polek uważa, że menopauza jest tematem tabu. Kobiety z jednej strony chcą o niej rozmawiać z lekarzem, partnerem czy przyjaciółką, z drugiej zaś obawiają się takich rozmów. Dlaczego? Zdaniem cytowanej w raporcie dr Alicji Długołęckiej (edukatorki psychoseksualnej, psychoterapeutki), powodem jest lęk związany z tym, jak będą odbierane. Zdaniem ekspertki, w powszechnym odbiorze kobieta po pięćdziesiątce staje się „niewidzialna”.

– To jest lęk przed utratą seksualności, lęk przed wyjściem poza standard, który obowiązuje kobiety młode – wysportowanego, szczupłego i zgodnego z jakimś kanonem ciała – zauważa dr Długołęcka.

Nie pomaga też język, jakim rozmawiamy o menopauzie, kiedy już ten temat jest poruszany. Często kojarzone z menopauzą słowa, takie jak przekwit czy przekwitanie, to określenia uznawane za nacechowane negatywnie (odpowiednio przez 71% oraz 52% Polek) i niosące ze sobą ogromny bagaż negatywnych skojarzeń. Kobiety obawiają się pogorszenia relacji z partnerami, część z nich bywa obiektem drwin i lekceważenia otoczenia ze względu na widoczne dla innych objawy menopauzy. Szczególnie niepokojące wydają się wyniki badań dotyczących menopauzy w kontekście życia zawodowego: aż 56% kobiet nie powiedziałoby o swojej menopauzie pracodawcy bądź przełożonemu w pracy.

– W tym zakresie jest bardzo wiele do zrobienia. Trzeba edukować zarówno kobiety – bo wiedza przynosi spokój i pewność siebie – jak i pracodawców, aby w ich relacjach z pracowniczkami było więcej wrażliwości i zrozumienia – uważa Dominika Kulczyk, dla której kobieca perspektywa w biznesie oraz wspieranie kobiet w sferach świadomości, ciała i bytu mają od dawna kluczowe znaczenie.

Nie przekwitanie a owocowanie

Mimo że w raporcie Kulczyk Foundation nie brakuje trudnych tematów związanych z menopauzą, to ostatecznie jego wydźwięk jest optymistyczny. O ile 45% Polek przed menopauzą ma z nią negatywne skojarzenia, o tyle 56% kobiet po menopauzie kojarzy ją neutralnie. Kobiety dostrzegają również pozytywy związane z tym okresem – połowa z nich uważa, że menopauza to ulga z powodu braku miesiączki, braku obawy o niechcianą ciążę, a także czas, kiedy mogą skupić się na sobie i swoich potrzebach i zacząć żyć pełnią życia.

– Kobiety nie chcą już myśleć o menopauzie jako o końcu swoich możliwości. Okres sprawności i aktywności w różnych sferach życia przesuwa się na bardziej zaawansowany wiek, więc o 50-latce w roli matrony raczej nie należy już myśleć. I żadna 50-latka by o sobie tak nie pomyślała współcześnie – zapewnia cytowana w raporcie psycholożka prof. Eleonora Bielawska-Batorowicz.

– Skoro mamy kwitnienie i przekwitanie, to pomyślmy o drzewach owocowych. Co się dzieje po tym, jak kwiaty przekwitną? Następuje owocowanie. I ja widzę, że część moich pacjentek rzeczywiście zbiera wtedy owoce – swoich doświadczeń, swojej mądrości. Dzieci odchowane, często kończą się toksyczne związki, pojawiają się nowe relacje. To może być wspaniały czas – podsumowuje inny z ekspertów, ginekolog Tadeusz Oleszczuk. 

– Mamy nadzieję, że podobnie jak w przypadku naszej kampanii o menstruacji, którą również rozpoczęliśmy od przedstawienia pionierskiego raportu, także i tym razem uda się przełamać tabu związane z ważnym dla kobiet tematem. Dlatego zachęcamy wszystkich, nie tylko kobiety, do zapoznania się z naszym raportem o menopauzie. Niech to będzie pierwsza kostka domina, uruchamiająca proces zmian w naszych postawach, świadomości, relacjach, życiu zawodowym – zachęca Dominika Kulczyk.

Raport jest dostępny do pobrania tutaj.

Aktualności

Panel „Równowaga szans w firmach, instytucjach i samorządach” podczas XV Kongresu Kobiet w Poznaniu

Partnerki merytoryczne konkursu RównoWaga: Dominika Kulczyk, Henryka Bochniarz, Iga Magda, Karolina Andrian i Ewa Rumińska-Zimny wzięły udział w panelu dotyczącym równości szans podczas tegorocznego Kongresu Kobiet. 

Dowiedz się więcej

Czas apokalipsy z kobiecej perspektywy. Kulczyk Foundation wspiera pamięć o Powstaniu Warszawskim

Bohaterski opór wobec niemieckiego okupanta, ale również koszmar wojennej codzienności – to doświadczenia kobiet ukazane na wystawie „Podróż bohaterek”, której wernisaż odbył się 2 sierpnia w Muzeum Powstania Warszawskiego. Partnerem wystawy jest Kulczyk Foundation.

Dowiedz się więcej

Nagroda im. dr. Jana Kulczyka przyznana

Polska Rada Biznesu po raz 12. uhonorowała swoimi nagrodami osoby, które dzięki wytrwałości, odwadze i przedsiębiorczości potrafią znacząco wpływać na otaczającą nas rzeczywistość gospodarczą i społeczną. Jedną z nagród, nazywanych biznesowymi Oskarami, wręczyła Dominika Kulczyk, prezeska Kulczyk Foundation.

Dowiedz się więcej