Dlaczego warto rozmawiać o odwadze? I czy bycie ostrożnym się opłaca?
Bajka o odwadze
Posłuchajcie razem bajki o kwezalu Diego, którą czyta Filip Bobek. To opowieść o pięknym ptaku, którego martwiło to, że ludzie przez swoją zachłanność zagrażają jego rodzinie. Odważył się z nimi porozmawiać, mimo że trochę się bał i nie wiedział nawet, czy będą w stanie go zrozumieć. Ale upomniał się o prawa swoje i swojego gatunku. Bajka o kolorowym ptaku Diego może stać się punktem wyjścia do rozmowy o odwadze potrzebnej do zabierania głosu w ważnych sprawach. Do bajki przygotowane są zadania indywidualne dla dziecka. Możecie je pobrać i wydrukować.
Posłuchajcie też nawiązującej do bajki piosenki „Mów mi Diego”, którą śpiewa Ewa Konstancja Bułhak.
Odważne - ostrożne
Każdy z nas w pewnych sytuacjach jest odważny, a w innych – ostrożny. A co jeśli nie potrafimy wybrać między odwagą a ostrożnością albo zaciera nam się granica między odwagą a brawurą? Dla dziecka te decyzje są jeszcze trudniejsze. Dlatego warto przeanalizować z nim przykładowe sytuacje, by zwrócić uwagę na to, jak można się wtedy zachować i jakie mogą być tego konsekwencje.
Ćwiczenie można wykonać w dwóch wersjach. Pierwsza to odczytanie przykładowych sytuacji i rozmowa o nich. Drugą można zrobić przy okazji zabaw ruchowych. Do wykonania ćwiczenia w tej drugiej wersji będziecie potrzebowali dość dużo miejsca i rekwizytów. Rozłóżcie linę lub przyklejcie na podłodze linię z papierowej taśmy długości 2-3 metrów. Na jednym jej końcu umieść kartkę z napisem „ODWAŻNE”, a na drugim – „OSTROŻNE”.
Wytłumacz dziecku zasady ćwiczenia: Za chwilę staniemy obok liny. Na jej końcach mamy dwa różne napisy: „ODWAŻNE” i „OSTROŻNE”. Będę podawać przykłady różnych sytuacji. Zastanówmy się, czy wymagałyby one ostrożności czy odwagi. Gdy już podejmiecie decyzje, stańcie w odpowiednim miejscu przy linie tak, żeby pokazać, czy w tej sytuacji jesteście bardziej ostrożni, odważni czy może stoicie gdzieś pomiędzy ostrożnością a odwagą.
Przykłady sytuacji:
- muszę w nieznanym miejscu pójść do sklepu;
- przechodzę przez ulicę;
- mam powiedzieć siostrze/bratu, mamie/tacie, koleżance/koledze, że jestem na nią/niego rozzłoszczony(-a);
- chcę opowiedzieć całej rodzinie lub klasie o jakimś wydarzeniu;
- mam wystąpić przed rodzicami w przedstawieniu;
- chcę przyłączyć się do zabawy;
- czeka mnie wizyta u stomatologa;
- mam pojechać w nieznane miejsce;
- poznaję kogoś nowego.
Co uważacie za odważne?
Porozmawiajcie z dzieckiem, jakie odważne zachowanie zaobserwowało u innych ludzi (w telewizji, w autobusie, na ulicy). Możecie skorzystać z różnych aspektów odwagi. Zastanówcie się, jakie emocje i uczucia mogą się wiązać z odwagą. Co myślimy, kiedy zbieramy się na odwagę, jesteśmy odważni albo już wykazaliśmy się odwagą? Czy potrzebujemy innych ludzi, by być odważnymi? Czy bycie odważnym oznacza wystawianie się na niebezpieczeństwo? Zaproponujcie dziecku wspólne zrobienie komiksu „To było naprawdę odważne!” - jego szablon znajdziecie tutaj.
Co nam pomaga być odważnym?
Zastanówcie się wspólnie, co może wam pomóc postępować odważnie w ważnych sytuacjach. Zapiszcie lub narysujcie, czego potrzebujecie by tak się zachować. Porozmawiajcie o swoich propozycjach. Możecie zawiesić rysunki w widocznym miejscu w domu, tak byście mogli do nich zaglądać, gdy będziecie czuli, że potrzebujecie wzmocnienia. To też okazja do rozmowy o konsekwencjach swoich zachowań - odwadze, która może się przerodzić w brawurę, lub nadmiernej ostrożności, która nie pozwala nam na nowe doznania.
Wszystkie materiały źródłowe przygotowane są przez zespół Działu Edukacji Kulczyk Foundation we współpracy z nauczycielami i ekspertami – pedagogami, psychologami i kulturoznawcami – oraz konsultowane przez doświadczoną psychoterapeutkę rodzinną Kamilę Becker. Nad materiałami edukacyjnymi Kulczyk Foundation czuwa merytorycznie prof. UAM dr hab. Kinga Kuszak z Wydziału Studiów Edukacyjnych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Wszystkie materiały objęte są patronatem merytorycznym WSE UAM.
Artykuł ukazał się 29 kwietnia 2020 r. na stronie internetowej Instytutu Dobrego Życia
Autorki: Marta Tomaszewska (Kulczyk Foundation) i Anna Woźniak (Instytut Dobrego Życia)