FGM (female genital mutilation) polega na nieuzasadnionym wycięciu, a czasem zaszyciu kobiecych genitaliów. Ten „zabieg” odbywa się w warunkach nieambulatoryjnych i wiąże się z ogromnym cierpieniem. Często prowadzi do infekcji lub innych powikłań, które prowadzą do zaburzeń fizjologii, a czasami kończy się wykrwawieniem na śmierć. Dziewczynki są okaleczane najczęściej przed ukończeniem piątego roku życia, a skutki tej ingerencji odczuwają przez całe życie. Fizycznie i psychicznie.
– Kiedy ludzie słyszą o FGM, często myślą stereotypami: wszyscy ci barbarzyńscy Afrykanie. Nie zdają sobie sprawy, że ludzie, którzy wyglądają i brzmią jak ja, to właśnie ci, którzy zmagają się z FGM – powiedziała mieszkająca w USA Jaha Dukureh w jednym z wywiadów dla Newsweeka[1].
Jaha Dukureh sama doświadczyła okaleczenia, po czym jako nastoletnia dziewczyna została zmuszona do małżeństwa. W 2013 roku ukończyła studia licencjackie z zarządzania na Georgia Southwestern State University i założyła organizację Safe Hands for Girls, która przeciwdziała tym procederom. W 2016 roku została wpisana na listę „Time 100”, czyli stu najbardziej wpływowych osób na świecie. W 2018 roku została mianowana regionalną ambasadorką ONZ na rzecz kobiet w Afryce i w tym samym roku norweska działaczka Jette Christensen zgłosiła jej kandydaturę do Pokojowej Nagrody Nobla. Jaha Dukureh otrzymała Medal Valle-Kill Eleanor Roossvelt.
Aktywistka prowadzi organizację walczącą z FGM i małżeństwami dzieci – Safe Hands for Girls. Chociaż w większości krajów na świecie FGM jest zakazane, w Gambii w ostatnim czasie zaczęło działać konserwatywne lobby, którego celem stało się zniesienie tego zakazu. Kulczyk Foundation, działając zgodnie ze swoimi kluczowymi wartościami, zaangażowała się w przeciwdziałanie zniesienia zakazu FGM w Gambii. W ramach projektu zrealizowano szereg wydarzeń w okręgach wyborczych, w których wzięli udział członkowie Zgromadzenia Narodowego, liderzy społeczności, radni, grupy kobiet, przywódcy religijni, młodzież i osoby z niepełnosprawnościami. Polska fundacja wsparła działania edukacyjne w najbardziej konserwatywnych społecznościach. Czyli tam, gdzie wskaźnik okaleczeń jest wysoki, a wpływ na członków Zgromadzenia Narodowego Gambii znaczący.
Głównymi wyzwaniami dla organizacji są celowe pogłębianie podziałów społecznych i rozpowszechnianie dezinformacji w mediach, stosowanie antyzachodniej retoryki w imię obrony przekonań kulturowych i religijnych. Islam nie ma nic wspólnego z okaleczaniem dziewczynek. Uświadamianie tej kwestii jest jednym z najważniejszych przekazów Safe Hands for Girls.
Finalnie, pod koniec lipca tego roku, parlamentarzyści w Gambii zagłosowali za utrzymaniem prawa zakazującego okaleczania żeńskich narządów płciowych. – Dziś znów stoimy po właściwej stronie historii. Pokazaliśmy, że nawet jeśli spalą ten kraj, my go odbudujemy, by chronić nasze kobiety i dziewczyny. Dziś zwyciężyłyśmy dla Gambii – powiedziała liderka Safe Hands for Girls.
Jaha Dukureh przyjedzie do Polski po raz pierwszy, na zaproszenie Kulczyk Foundation. Wygłosi mowę otwarcia na Malta Festival, który – reaktywowany przez Dominikę Kulczyk – zyskuje nowy, kobiecy wymiar. Aktywistka weźmie też udział w panelu dyskusyjnym „Wiedźmy na Świecie”, który odbędzie się w Centrum Festiwalowym zaraz po uroczystym rozpoczęciu. Obok Jahy Dukureh zasiądzie w nim Amanda Edmiston – szkocka botaniczka badająca zioła i ich działanie oraz założycielka inicjatywy Botanica Fabula, która zajmuje się opowiadaniem historii przez pryzmat relacji człowieka ze światem roślin. Głos zabierze także Michael Ostling – doktor religioznawstwa i wykładowca na Arizona State University, który zawodowo zajmuje się tematem magii oraz czarownic i redaguje periodyk „Magic, Ritual, and Witchcraft”. Panel poprowadzi dr Anna Jankowiak – archeolożka, naukowczyni, publicystka i blogerka, która w swojej pracy poszukuje współczesnych nawiązań do dawnych praktyk kulturowych.
