Scenariusze 3-6 lat - edycja 2

Cele ogólne zajęć

• Rozwijanie umiejętności rozpoznawania, nazywania i wyrażania uczuć oraz stanów emocjonalnych ze szczególnym uwzględnieniem: radości, smutku, złości, tęsknoty, zawstydzenia, satysfakcji, poczucia sprawczości.
• Budowanie świadomości w zakresie praw i obowiązków jako podstaw istnienie granic własnych i innych ludzi.
• Rozwijanie poczucia sprawczości.
• Rozwijanie umiejętności rozpoznawania sygnałów wysyłanych przez ciało będących przejawami uczuć i stanów emocjonalnych.

Wskazówki przed rozpoczęciem realizacji cyklu „W Królestwie Uczuć”

• Zachęcamy do wcześniejszego zapoznania się z wytycznymi dotyczącymi przygotowania potrzebnych do zajęć materiałów i wykorzystywanych szablonów: planszy scenerii, postaci mieszkańców Królestwa, pary królewskiej i psa, Karty Zasad Królestwa Uczuć, Karty Mieszkańca Królestwa Uczuć, chorągwi do oznaczania kolejnych gór uczuć.
• W każdym scenariuszu znajdziesz: zapis do dziennika, szczegółową informację, jakie rekwizyty i materiały należy przygotować przed zajęciami oraz informację do przekazania rodzicom lub opiekunom dzieci – do wydrukowania lub wysłania e-mailem.
• W przebiegu zajęć znajdziesz opisowe przedstawienie narracji, działań oraz sugerowanych wypowiedzi bohaterów – królowej i króla. Jest to propozycja, która pomoże Ci przeprowadzić zajęcia i zrealizować ich cele, możesz ją jednak modyfikować zależnie od swojego pomysłu.
• Bardzo ważnym elementem cyklu „W Królestwie Uczuć” jest plansza scenerii. Pomaga ona dzieciom w sposób widoczny i namacalny śledzić przebieg wydarzeń oraz jest przestrzenią, która dokumentuje podejmowane przez dzieci działania, co daje im poczucie ciągłości oraz docenienia efektów ich pracy. Zachęcamy do zapoznania się ze szczegółową instrukcją dotyczącą przygotowania planszy scenerii.

Wskazówki dotyczące pracy nad kompetencjami emocjonalno-społecznymi w czasie zajęć „W Królestwie Uczuć”

• Swoim zachowaniem i tym, co mówisz, jak reagujesz na wypowiedzi dzieci, daj wyraz temu, że mają prawo do przeżywania takich uczuć, o jakich mówią, oraz do swojej interpretacji tego, co odczuwają. Postaraj się więc nie komentować celności wypowiedzi dzieci i nie oceniać. Pomóc może w tym, np. parafrazowanie tego, co zostało powiedziane.
• Za każdym razem przy wprowadzaniu jakiegoś wydarzenia mającego wpływ na bohaterów historii zapytaj dzieci:

Jak ... (tu imię postaci) może się czuć?

Jak wygląda jego/jej ciało - co się z nim dzieje? O czym może myśleć?

A co ty byś czuł/czuła, gdyby…?

Jak byś wyglądał/wyglądała? Co by się działo z twoim ciałem?

• W czasie zajęć razem z dziećmi tworzyć będziesz zasady Królestwa Uczuć. Zachęcamy do omawiania ich w taki sposób, aby dzieci same mogły przedstawić czy doświadczyć tego, co oznacza przestrzeganie danej zasady, a jakie zachowania są jej łamaniem. Ta metoda pracy, choć wymaga więcej czasu, pozwala dzieciom zinternalizować zasady i poczuć się ich współtwórcami. W miarę możliwości korzystaj na co dzień z zasad, które współtworzysz z grupą, odwołuj się do nich w razie potrzeby, szczególnie w trakcie realizacji tego cyklu zajęć.
• Proponujemy wprowadzenie w czasie realizacji zajęć, także poza proponowanym cyklem, metody stop zabawa. Jest to sposób umożliwiający dbanie o bezpieczeństwo emocjonalne wszystkich dzieci w grupie, rozwijanie na bieżąco ich umiejętności rozpoznawania i wyrażania swoich uczuć, a także umiejętność nazywania tego, co się wydarzyło i jakie miało konsekwencje zarówno w przypadku swojego zachowania, jak i działań oraz zachowań innych dzieci w grupie. Przykładowo: jeśli coś idzie niezgodnie z założeniami zabawy i któreś dziecko, np. nagle posmutniało albo wycofuje się z zabawy, mówimy „stop zabawa” i pytamy każdą ze stron zaangażowanych w daną sytuację, co się wydarzyło i co czuje dziecko, czy to, co czuje wynika z jakiejś jego potrzeby (tu sam interpretujesz i nazywasz potrzebę, która mogła spowodować taką reakcję emocjonalną dziecka). Ważne jest, aby rozmawiać, a nie oceniać i szukać winnego. Niepożądane zachowania należy określić i jasno wyrazić oczekiwanie zmiany tego zachowania, jednak nie krytykując i nie oceniając związanych z zachowaniem dziecka uczuć i potrzeb. Zasada ta też przydatna jest do uczenia w grupie odraczania gratyfikacji i uważności na innych – dzieci niezaangażowane w sytuację muszą także nauczyć się czekać, aż sytuacja zostanie wyjaśniona.