Scenariusze +15 lat - edycja 1

KORZYSTAJĄC Z DEBATY MŁODZI LUDZIE MOGĄ UCZYĆ SIĘ:

organizacji – od wyboru tematu, przez decyzję o tym, kogo zaproszą do rozmowy, do marketingowego przygotowania materiałów, przy czym mogą wykorzystać swoje kompetencje informatyczne;

przygotowania – postawa bycia przygotowanym jest bardzo ważną kompetencją w dorosłym życiu. Przygotować się na spotkanie w sprawie pracy. Przygotować się do rozmowy z szefem. Przygotować prezentację swojego pomysłu. Poprzez doświadczenie bycia przygotowanym do debaty akcentuje się rolę bycia przygotowanym w życiu. Przygotowanie to przemyślenie, poszukanie informacji, sformułowanie myśli, wypowiedzenie ich, sprawdzenie, jak inni na tę wypowiedź reagują. To także rozwój świadomości własnych wartości i tego, jak wpływają one na nasze wybory i zachowanie. Ale przygotowanie to także okazja do rozwijania kreatywności i korzystania z różnych sposobów twórczego rozwiązywania problemów i podejmowania decyzji. Przygotowując się do debaty uczniowie mogą korzystać m.in. z mapy myśli, Osi Ishikawy, sketchnotingu i myślenia wizualnego;

celowości wypowiedzi i świadomości wzajemnego wpływu na siebie rozmówców oraz perswazji; refleksji – po co mówię, co chcę wyrazić? Budowania argumentów interpretujących doświadczenia, pokazujących wzajemne oddziaływanie na siebie zjawisk czy decyzji (myślenie przyczynowo-skutkowe), argumentów, które mają ostatecznie przekonać innych do naszych racji;

wystąpień publicznych – debatowanie uczy radzenia sobie z tremą i stresem, uczy także słuchania i mówienia, ale jest też okazją do uczenia się podporządkowania zasadom i regułom, co wzmacnia szacunek i postawę równości. Skoro ja mogę zaprezentować swój punkt widzenia, to jest też przestrzeń dla wypowiedzi innych i aby na nie reagować – słucham innych. Debatą jest okazją do doświadczenia przepływu w komunikacji. Wypowiedź jednej osoby wywołuje reakcję w drugiej – wpływamy na siebie. Podczas rozmów doświadczamy różnych uczuć i uczymy się, jak nimi zarządzać;

krytycznego myślenia i zadawania pytań; ciekawość i wątpienie w zastaną rzeczywistość, podważanie utartych przekonań i opinii, a także branie pod uwagę sprzecznych z moimi poglądami argumentów to bardzo rozwijające doświadczenie;

współpracy w zespole – wspieranie się w przygotowaniu debaty, dzielenie się zadaniami, wspólne wypracowywanie argumentów;

efektywności – koncentracja na celu debaty np. wypracowaniu konkretnych rozwiązań, poznaniu jakiegoś obszaru wiedzy itp.;

podsumowywania – wyciągania wniosków, otrzymywania i udzielania informacji zwrotnej;

wiedzy o świecie, o problemach i konfliktach w różnych zakątkach świata.

Umiejętność debatowania jest zbudowana z pięciu kluczowych kompetencji:

1. umiejętność słuchania
2. umiejętność zadawania pytań
3. umiejętność wyrażania siebie – swoich myśli i opinii
4. zarządzanie emocjami
5. umiejętność występowania publicznego.

W dalszej części materiału znajdziecie Państwo pomysły i inspiracje do poprowadzenia warsztatów uczących większości z tych kompetencji.

PROWADZĄC DEBATY MOŻEMY KORZYSTAĆ M.IN. Z NASTĘPUJĄCYCH MODELI:

> Debata Oksfordzka (omówienie i kartę sędziego znajdziesz tutaj)

> Dyskusja panelowa

> Debata parlamentarna

> Dyskusja plenarna

> Akwarium

> Dyskusja sokratejska

> Dyskusja z zaproszonym gościem

> Dyskusja moderowana

W przeprowadzeniu udanej debaty kluczową rolę pełni moderator, który dobierając jej model jednocześnie decyduje się na swój udział i swoje zadania na czas debaty. Moderatorem może być nauczyciel, wychowawca, pedagog, ale też uczniowie.

DO PODSTAWOWYCH ZADAŃ MODERATORA NALEŻY:

• rozpoczynanie debaty
• przygotowanie i przedstawienie agendy debaty
• zadawanie pytań
• pilnowanie czasu
• pilnowanie zasad obowiązujących debatujących i uczestników
• dawanie przestrzeni do wypowiedzenia się uczestnikom debaty
• podsumowywanie.

Udział w debacie może być bardzo rozwijającym doświadczeniem zarówno w wymiarze edukacyjnym, społecznym, jak i psychologicznym. Wychodząc od podstawowych ludzkich potrzeb: bycia akceptowanym i przyjętym przez społeczność, możemy dzięki debatom budować więzi i relacje w szkole czy klasie; uczyć młodych ludzi otwartości na siebie nawzajem i empatii. A także zwykłej ludzkiej ciekawości i zainteresowania losem drugiego człowieka.

Materiały filmowe Fundacji są doskonałym punktem wyjścia do dawania doświadczenia ważnych rozmów, rozpoznawania sfery wpływu i budowania odpowiedzialności za świat, który razem tworzymy.

MANUAL

1. Warsztaty przez nas proponowane są okazją do uczenia umiejętności społecznych przydatnych w życiu człowieka.

2. Bazą są wartości – empatia, szacunek, odwaga, współpraca i tworzenie.

3. Metoda wykorzystana do uczenia podczas tych warsztatów bazuje na Modelu Uczenia się przez Doświadczenie (Experiential Learning Model – Cykl Kolba), według którego nauka przebiega w cyklu dzięki następującym po sobie procesom/etapom: 

W tym modelu naukę można zacząć od każdego etapu. Możemy zaprezentować wiedzę/teorię, a następnie zastanowić się, jak wykorzystamy ją w praktyce, np. w ćwiczeniu czy podczas debaty. Następnie organizujemy doświadczenie (podczas warsztatów – ćwiczenie, może być też debata), które potem podsumowujemy i poddajemy refleksji, jednocześnie sprawdzając, jak to się odnosi do teorii i wiedzy, którą zdobyliśmy.

Możemy taki cykl nauki rozpocząć od doświadczenia – np. obejrzenia filmu, udziału w debacie, udziału w ćwiczeniu, a następnie poprzez odpowiedź na podsumowujące pytania poddanie tego doświadczenia refleksji i wypracowanie wskazówek, zasad, które wdrażamy w nasze działanie itd.

4. Scenariusze zajęć dostosowane są do kluczowych kompetencji potrzebnych nam podczas debatowania:

• słuchania,
• zadawania pytań,
• wyrażania własnego zdania,
• radzenia sobie z emocjami,
• empatii.

5. Kolejność użycia scenariuszy zależy od Ciebie – prowadzącego zajęcia. Proponowany przez nas materiał to bardziej inspiracja i wskazówka niż przepis.

6. Każdy scenariusz zawiera notatkę wizualną podsumowującą najważniejsze treści, która może być materiałem dla uczestników. Dodatkowo każde ćwiczenie posiada kartę pracy, którą uczestnicy mogą uzupełniać podczas zajęć.

7. Zależy nam, aby rozwijać wśród młodych ludzi wzajemną ciekawość siebie, umiejętność rozmawiania, zgadzania i niezgadzania się, odwagę wyrażania siebie, krytycznego myślenia i brania odpowiedzialności za siebie w świecie i za tworzenie świata. Debata jest doskonałą okazją do ćwiczenia i praktykowania ważnych dla nas wartości. Jest też ciekawą okazją do bycia razem i wzajemnej wymiany myśli, opinii, doświadczeń.

8. Jednym ze sposobów wykorzystania materiałów jest przeprowadzenie cyklu zajęć, którego finałem będzie przygotowanie i przeprowadzenie debaty na wybrany temat.

9. Kolejną opcją jest rozpoczęcie od przeprowadzenia debaty, podsumowania jej z poziomu potrzebnych kompetencji i dostosowanie warsztatów do Waszych potrzeb.

10. Zachęcamy do podsumowań każdej zrealizowanej debaty pod kątem kompetencji, które wykorzystaliśmy podczas debaty.

11. Czas trwania poszczególnych warsztatów obliczony jest na 45 minut intensywnej pracy (poza pierwszym scenariuszem). Zachęcamy jednak do realizacji warsztatów podczas 90 minut, co da Wam więcej czasu na refleksję i podsumowanie. Scenariusz pierwszy poświęconym słuchaniu, podzielony jest na dwa 45-minutowe moduły. Jeśli nastąpi przerwa między oboma częściami, warto na samym początku drugiego spotkania krótko podsumować poprzedni warsztat.

12. W drugiej części zeszytu, znajdziecie proponowane przez nas tematy debat dotyczące problemów poruszanych w serialu dokumentalnym „Efekt Domina”. 

13. Zapraszamy do dzielenia się Waszymi doświadczeniami z realizacji warsztatów i debat pisząc na adres: edukacja@kulczykfoundation.org.pl.